Dijital Baskı Aşamaları
Dijital Baskı Nasıl Yapılır?
Dijital baskı işlemi baştan sona birçok kontrol ve evre gerektiren, hassas dijital bazlı görselin birden çok sağlayıcı desteğiyle bez, kumaş, naylon gibi çeşitli materyallerin üzerine basılma işidir. Kısaca; baskının bilgisayar destekli dijital ortamlarda yapılmasıdır.
Dijital baskı evrelerini şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Dijital baskı makinesinin hazırlanması,
2- Kartuş takma,
3- Makineyi ayarlarının yapılması,
4- Kumaşı makineye yerleştirme,
5- Makineye kumaş bilgilerinin girilmesi,
6- Çözünürlülük ayarlarının yapılması,
7- Basım işlemi yapmak.
Son zamanlarda birçok avantajından dolayı birçok kumaş ve tekstil firmaları artık dijital baskı kullanıyor. Bu şekilde hazırlanacak numuneler için günlerce kalıp, şablon hazırlanması beklenmeden hızlı bir şekilde üretim yapılabiliyor.
Dijital Baskı Makinesinin Hazırlanması
Dijital baskıya geçmeden önce baskı makinesinin kısımlarınının ayarlarının yapılması ve makinenin baskıya hazır olup olmadığının kontrol edilmesi gerekir.
Makine Ayarları Yapılırken;
- Kartuşların ayarı,
- Basılacak desenin kontrolü ve ayarları,
- Baskı kafasının kontrolü,
- Blanketin kontrolü,
- Kurutma makinesinin ısı ayarları,
- Çözünürlük,
- Pas ayarları gibi ayarlar baskıdan önce yapılması gereken ayarlardır.
Baskıya geçilmeden önce ayarların doğru yapılıp yapılmadığı numune baskı ile kontrol edilir, gerekli görülürse ayarlar değiştirilebilir.
Makinenin Kısımları
Metraj olarak baskı yapan dijital baskı makinesi 3 kısımdan oluşur:
1-Kumaşın makineye yerleştirildiği kısım, bu bölüm kumaşın makine içine düzgün bir şekilde ilerlemesini sağlar ve bir sıra silindirden oluşur. Kumaş silindirlerin arasından geçirilerek baskı yapılacak kısma getirlir. Baskı sırasında kumaşın hareket etmesi bu silindir ve blanket sayesinde olmaktadır. Bu kısımdaki son silindirin altından kumaş geçirilerek silindir kumaş üzerine bırakılır. Bu sayede silindir, blankete yapışmayarak kumaş yüzeyine baskı yapar ve kumaş kontrollü bir şekilde ilerler.
2-Kurutma ve kumaşın sarıldığı kısım, baskının yapıldığı bu kısımda blanket üzerinde ilerleyen kumaş yüzeyine baskı kafasının enine göre ilerlemesini destekleyen ve baskının yapıldığı bölümdür. Blanketin en uzunluğu makineye göre 150-180 cm arasında değişkenlik gösterir. Bu kısımda baskı yapılacağı zaman blanket durur, baskı kafasının kumaş enince gidip gelmesi ile baskı işlemi gerçekleşir. Baskı bittikten sonra blanket hareket ederek kumaşı ilerletir.
3-Kurutma ve kumaşın sarıldığı kısım, ise baskı bittikten sonra kumaşın birbirine sürtünerek ya da sarıldığı roliğe değerek kirlenmelerin ve baskı kayıplarının olmaması için kurutmanın yapıldığı kısımdır. Baskı işlemi neticesinde kurutma makine üzerinde mevcut olan kurutma tertibatı ile olur. Kurutma işlemi bittikten sonra kumaş roliklere sarılarak fikseye gönderimi yapılır.
Parça baskı yapan dijital baskı makineleri ana hatları ile 2 bölümden oluşur:
• Parçanın serildiği kısım( baskı paleti)
• Baskının yapıldığı kısım
Baskı paletide denilen bu kısım parçanın serildiği kısımdır. Baskının yapılacağı parça baskı paleti üzerine düzgün bir şekilde serilir. Makineye başlat komutu verildiği zaman baskı paleti otomatik olarak makinenin içine girer ve baskı yapılmaya başlar.
Baskının yapıldığı kısımda baskı paleti makinenin içerisine girdikten sonra baskı kafası parça üzerinde hareket ederek desene göre kartuşların içindeki kimyasallar ve boya püskürtülür ve baskı yapılır. Baskı eğer pamuklu kumaşa uygulanacaksa reaktif boya kartuşu, poliamid kumaşa uygulanacaksa asit boya kartuşu makineye bırakılır. İşletmeler genel olarak bu iki işlem için farklı iki makine kullanmaktadır.
Kartuş Takma
-Metraj olarak yapılan dijital baskıda;
Metraj olarak yapılan dijital baskıda kartuşlardan sadece boya püskürtülür. Baskı yapılan kumaşın cinsine uygun boyar maddeyi içermekte olan kartuşlar makineye konulur ve baskı gerçekleşir. Pamuklu kumaşa baskı yapılacaksa reaktif boya kartuşu, poliamid kumaşa yapılacaksa asit boya kartuşu makineye konulur. Farklı boyalara ait kartuş değişimini sık yapmamak için izlenecek iki yol vardır; birincisi 2 ayrı makine kullanılabilir, ikincisi ise aynı boya ile yapılacak baskıların baskısını peş peşe basacak şekilde de planlama yapılabilir.
Metraj olarak yapılan dijital baskı makinesinde 8 ana rengi içermekte olan 8 ayrı kartuş kullanılmaktadır. Bu kartuşlara bağlı kanallardan küçük kartuşlara boya aktarımı sağlanır. Küçük kartuşlardan boya baskı kafasına iletillir ve baskı işlemi gerçekleştirilir. Boya aktarımı makine tarafından otomatik olarak yapılır. Baskı işlemine geçmeden önce kartuşların takılı olup olmadığı, birbirlerine ve baskı kafasına sevkini sağlayan boru veya kanalların bağlantıların sorunsuz olduğu kontrol edilmelidir.
-Parça olarak yapılan dijital baskıda;
Parça olarak yapılan dijital baskı makinesinde baskı için kartuşlar içerisinde gerekli tüm kimyasallar ile boya bulunur. Kartuşların içerisinde her türlü kumaşa baskı yapabilecek pigment boyalar yer alır.
Parça dijital baskı makinesinde 4 ana renk kartuşu kullanılmaktadır. CMYK (Mavi-Kırmızı-Sarı-Siyah) renklerini ayrı ayrı içeren 4 kartuş makinede bulunur. Boya baskı kafasına bu ana kartuşlardan kanallar yardımıyla iletilir. Baskı kafasına sevk edilen boya kumaşın üstüne püskürtülür. Bu işlemler makine tarafından otomatik olarak yapılmaktadır.
Her 2 baskı işleminde de kartuşların içerisindeki boya miktarı makinenin kontrol paneli üzerinden takip edilebilmektedir. Seviyenin altına düşmüş olan boya miktarı olursa kontrol panelinde ışık yanar ve böylece yeni bir kartuşun takılmasıyla baskıya geçilir.
Kumaşı Makineye Yerleştirme
-Metraj baskıda kumaş yerleştirme,
Bu aşamada desen ayarları yapıldıktan sonra kumaş veya parça makineye yerleştirilerek baskı işlemi başlatılır. Metraj olarak uygulanan dijital baskı öncesinde kumaş veya parçaya mutlaka baskı patı uygulanarak dijital baskı kafasından sadece boya püskürtülmesi sağlanır. Baskı işleminin tam ve eksiksiz olmasıiçin baskı patında bulunan kimyasal maddelerle baskı esnasında kumaşa aktarılan boyar maddenin bir araya gelerek bağlanması gerekir. Metraj ve parça dijital baskı işlemlerinde baskı yapılacak ürünün formu farklı olduğundan makineye yerleştirilmesi de farklı olmaktadır.
-Parça baskıda kumaş yerleştirme,
Bu uygulamada önce kumaş, baskı paletinin üstüne konulur. Baskı paleti genel olarak küçük, büyük parçalar ve kol gibi baskı yapılacak parçaların özelliğine göre değişebilir. Büyük parçalar için büyük, küçük parçalar için küçük baskı paleti tercih edilir. Kol gibi yuvarlak parçaların baskısı için bu tip parçalara için üretilen baskı paleti terdih edilerek kullanılır.
Parçalar bu şekilde özelliklerine uygun olan paletlerin üstüne yerleştirilir ve baskı işlemi başlatılır.
Baskı yapılacak parça palete düzgün şekilde yerleştirlir, ve konulma anında azami dikkat edilerek kumaşın katlanmaması yahut üst üste gelmemesine özen gösterilir. Aksi halde bu durum cihazın yükseklik ayar aparatına takılarak makinenin çalışmamasına neden olur.
Makineye Kumaş Bilgilerinin Girilmesi
Dijital baskının istenilen formatta yapılabilmesi için baskı yapılacak kumaşın özelliklerinin mutlaka cihaza tanımlanması gerekir. Bu tanıtma işlem dijital baskı cihazının bilgisayarı üzerinde yapılır.
Bilgisayardaki baskı programında sırasıyla; öncelikle basılacak desen tespit edilerek işaretlenir, ardından ekranda kumaş özelliklerinin girildiği bölüme kumaşın en ve boy ölçüleri mm cinsinden girilerek kumaş bilgileri makineye okutturulur. Böylece birim raportun kumaş eninde ne kadar tekrar edeceğini gösterilir.
Çözünürlük Ayarlarının Yapılması
Baskı için kumaş veya parçanın eni ve boyu gibi bilgileri de girildikten sonra baskının uygulanacağı varyant bilgilerinin bilgisayara tanımlanması gerekmektedir. Dijital baskıda genellikle 8 ana renk ve bunların karışımları kullanılır. Bu renkler ve karışımlar genel olarak bilgisayara program kurulurken tanımlanır. Her rengi bilgisyara tanıtan bir renk numarası bulunur. Bu tanımlanmış renk numaraları ile müşterinin veya uygulayacak kişinin onaylamış oılduğu varyant bilgisayarlara girilmiş olunur.
Çözünürlük ayarları için değerler;
- A X B şeklinde gösterilmektedir.
- A değeri; x düzleminde 1 inçe vurulacak nokta sayısını ifade ederken,
- B değeri; y düzleminde 1 inçe vurulacak nokta sayısını ifade eder.
Örneğin;
Çözünürlük ayarı 730 x 550 şeklinde tanımlanırsa; kumaş eninde 1 inçe (inch) 730 vuruş yapılırken, kumaş boyunda 1 inçe 550 vuruş yapılır.
Çözünürlük ayarı müşterinin talebine göre belirllenir. Çözünürlük ayarında belirlenen rakam ne düşüktükçe makine hızı bir o kadar yükselir ancak bu durum baskı kalitesinin de düşmesine neden olur. Vuruş sayısının az olması daha az boya püskürtülmesi olacağından daha soluk ya da mat renkler elde edilmesine sebep olur.
Pas; Baskı kafasının varyanttaki renge ve vuruş sayısına ulaşana dek aynı yerde yapmış olduğu baskı sayısına denir.
Baskı kafası kumaş eni boyunca;
-1.kez ilerler A rengine basar.
-2.kez ilerler A renginin üzerine 2.pasını yaparken B rengini de 1 pas basar.
-3.kez ilerler A renginin üzerine 3.pasını yaparken, B renginin üzerine 2.pasını yapar ancak C rengini de 1 pas basar.
-4.kez ilerler A renginin üzerine 4.pasını yaparken renk ve vuruş sayısını tamamlar.
-Sonraki ilerlemesinde artık A renginin üstüne baskı yapmaz.
Baskı işleminin başarılı bir şekilde sonlandırılması için tüm bu detayların eksiksiz şekilde yapılması gerekir.
Tüm dijital baskı ve matbaa işlemleri için Matbaan Yanında uzman ekibine ulaşabilirsiniz.
